Ari werd geboren tijdens de hongerwinter van 1945 in Streefkerk aan de Lek. Hij groeide op in een zeer orthodox segment van de Nederlandse Hervormde Kerk, de zgn. Gereformeerde Bond. Dit milieu lijkt op wat Jan Siebelink beschreef in ‘Knielen op een bed violen’ (2005) of misschien nog meer op dat in ‘De reis van de voorganger’ (2003) van Per Olov Enquist.

Vanuit het zolderraam kon Ari net over de Lekdijk kijken. Hij onderging de sensatie van traag voorbij varende schepen. Hij herinnert zich hoe hij aan de hand van zijn vader over de bevroren sloten bij Polsbroek liep – gefascineerd door de hemel, die zich met zijn oneindige diepten en verten, weerspiegelde in het donkere ijs onder zijn voeten. Het werden belangrijke metaforen voor zijn leven: ‘ships that pass in the night’, hemel en aarde die samenvallen.

Ari heeft theologie gestudeerd – niet aan de behoudende theologische faculteit in Utrecht, maar in het meer vrijzinnige Leiden. Het werd eerst een zoektocht naar ‘de waarheid’. Later wilde hij vooral antwoorden vinden op de vraag wat in het leven werkelijk van waarde is. Geleidelijk kon hij zo afstand nemen van het verstikkende predestinatie-geloof uit zijn jeugd. Mede door bezoeken aan het Dominicaner klooster in Zwolle begon hij zich thuis te voelen bij de mystiek en de vrolijkheid van de katholieke geloofsbeleving. Hij was het niet eens met de hiërarchie en het celibaat, maar later ging hij zich graag een katholieke dominee of ziekenhuispastor noemen.

Kort voor een tentamen filosofie had hij ineens genoeg van zijn zoektocht. Misschien moest hij maar communist worden. Kwam dat soms ook door wat hij wist van het geboortedorp van zijn moeder: Ammerstol, aan de overkant van de rivier? Vanwege de heftige politieke discussies, die de arbeiders in ‘de Keet’ aan de Lekdijk avond aan avond met elkaar voerden, stond dat dorp immers bekend als Moskou aan de Lek. Socialisten en communisten domineerden in de gemeenteraad. Hoe dan ook, in een opwelling besloot Ari naar Berlijn te gaan. Na terugkeer zei zijn hoogleraar filosofie en ethiek: “Als ik jou was geweest had ik gekozen voor Parijs!”

Geestelijke: psychische en spirituele gezondheidszorg
Beroepsmatig was Ari zijn hele leven werkzaam als theoloog, in een gevarieerde loopbaan. In Wassenaar (1970-1974) werd hij aan het Rijnlands Lyceum aangesteld als leraar godsdienst en maatschappijleer. Vervolgens pionierde hij als dominee in het nieuwe Zoetermeer (1974-1982) met opbouw- en vormingswerk. Achteraf gezien was dat zijn enige kerkelijke periode.

In 1982 begon hij in het psychiatrisch ziekenhuis te Deventer als eerste interne geestelijk verzorger. De oversteek over de IJssel werd een bijbelse Jabbok-ervaring, een gevecht met de engel, een grensovergang. Een psychiater verwelkomde hem met de mededeling dat ze in zijn team niet zaten te wachten op een pastor. “Geloof maakt ziek”, was zijn statement. Waarop Ari antwoordde: “Soms is dat zo. Maar ik kom voor de helende kracht van het geloof”.

In z’n psychiatrische begintijd had hij veel aan de Pastoraal Klinische Training. In 1983 ging hij naar een trainingsweek met de befaamde Amerikaanse psychiater Elisabeth Kübler-Ross. In 1969 was haar ‘Lessen voor levenden - gesprekken met stervenden’ verschenen. Zij was de originator van stervensbegeleiding, rouwverwerking en hospicezorg.

De scholing bij haar werd voor Ari pas echt een spiritueel keerpunt, ook een bevrijding van doodsangst. Elisabeth was er diep van overtuigd dat het innerlijke of goddelijke licht ontspringt uit de bron van zuivere spirituele energie. Het leidde Ari naar een nieuwe manier van omgaan met ‘unconditional love’ en het verwerken van ‘unfinished business’ in leven èn sterven.

Enkele jaren later, in de opleiding tot gestalttherapeut (1990-1994), kwam dit gedachtegoed verhevigd terug. In zijn afstudeerscriptie ‘Vechten met je engel’ herdefinieerde hij geestelijke verzorging als: het mobiliseren van de spirituele krachten die in elk mens schuilen. Velen volgden hem daarin.

De laatste 13 jaren voor zijn pensionering werkte Ari als hoofd Geestelijke Verzorging in het UMC Utrecht. Hij werd leider van het project ‘Multi-culturele Geestelijke Verzorging’ (1996-1999), gesubsidieerd door het Ministerie van VWS. Zijn dienst Geestelijke Verzorging ging als een der eerste pioniers weerspiegelen, dat de samenleving zowel seculier als multireligieus is geworden. Het team geestelijk verzorgers, dat onder zijn leiding intercultureel werd, had vijf kleuren: katholiek, protestant, humanistisch, moslim en hindoe. Meer en meer werd hij betrokken bij de internationale interreligieuze dialoog o.a. via het United Religions Initiative (URI), sinds 2003 actief in Nederland.

Een sleuteltekst voor Ari stamt uit het verhaal van Jakobs gevecht met de engel: “Ik laat je niet gaan tenzij je mij zegent”. Er valt een wereld te winnen in activering en synergie van zulke spirituele kracht die elke religieuze of levensbeschouwelijke traditie in zich draagt.

In de loop van de middag vertelt Ari nader over een viertal van zijn levensthema’s: de rode draad van strijd en contemplatie; onthechting; verwondering en compassie.

‘Lutte et contemplation’ is de typering, waarmee Roger Schütz (1915-2005), de initiator van het oecumenische klooster in Taizé, zichzelf beschreef. Als domineeszoon probeerde hij zijn leven lang tegenstellingen, met name tussen protestanten en katholieken, te overbruggen door op zoek te gaan naar de gemeenschappelijke bronnen.

Daardoor voelt Ari zich sterk aangesproken. Hij vertelt hoe hij in 2008 één der sprekers was op een conferentie van Initiatives of Change in Caux over: ‘Developing Cultural Dialogue - Learning to live together with difference’. Hij begon met een citaat van de Engelse schrijver Tim Firth, die hij in Caux had ontmoet: “Alle mensen delen dezelfde spirituele menselijke natuur, maar overal schijnen we verdeeld te zijn door onze religies. Waarom strekken religies en mensen van goede wil zich uit naar hun God, maar lopen onze verschillende paden zo vaak uit op onverzoenlijkheid, verdeeldheid en geweld?”

Ari eindigde toen met de oproep van Tim Firth om trouw te blijven aan je wortels, maar uit te gaan boven hun beperkingen.

En nu verzucht hij: “Als protestanten en katholieken, als Christenen, Moslims, Joden en Boeddhisten moeten we elkaar proberen te verstaan of, zoals je dat zo mooi in het Engels kunt zeggen: ‘to understand each other’. Dat is je onder de ander stellen, de ander om zegen vragen. Dàt is interreligieuze dialoog!”

Onthechting

Ari maakte enkele ingrijpende gebeurtenissen in zijn leven mee. Deze hebben hem de overtuiging gegeven, dat hij de waarde van wat in zijn leven echt belangrijk is wil zien vanuit het besef dat de relatie ermee tijdelijk en niet vanzelfsprekend is. Dat is onthechting.

In 2001 onderging hij een riskante operatie. Vlak voor de operatie ervoer hij een diepe innerlijke rust. Erna kwam een gedicht in hem op met een bevrijdend inzicht.

Is mijn leven

niet meer

wat het is?

             het is méér wat het is:

             ik geniet van de vereenvoudiging –

           de weide van het leven verliest mijn gretigheid

             ze herwint haar grazigheid

In oktober 2004 overleed een vriend, Geert - partner van Liesbeth - heel plotseling. Een maand later bleek Ari’s toenmalige vrouw Yvonne longkanker te hebben. Zij overleed na een ziekteproces van 14 maanden. Het was een zware tijd, met verdriet, maar ook prachtige momenten. In die tijd maakten ze een reis naar Lourdes. Het werd een ervaring van tijdloosheid en onthechting. “Als Yvonne er niet meer is wil ik met behoud van onthechting verder leven”. Dit gaf hem een enorm gevoel van vrijheid. Het had alles te maken met verbinding tussen dit leven en het leven hierna. Eeuwig leven? Van dit kwantitatieve idee hielp Simone de Beauvoir’s boek ‘Niemand is onsterfelijk’ (1946; Nederlandse vertaling 1962) hem als student reeds af. Beter gezegd: eeuwigheids-leven als kwaliteit van leven? Meerdere malen bevond hij zich zogezegd in het oog van de orkaan.