Naamsverandering
In 2001 werd besloten de naam Morele Herbewapening te veranderen in ‘Initiatives of Change’. Dit artikel legt uit waarom.
De naam Morele Herbewapening (MH) heeft altijd zeer verschillende reacties opgeroepen. Toen de naam ontstond aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog, ontmoette de oproep tot morele en geestelijke herbewapening veel weerklank. Iedereen wil liever vrede dan oorlog. En wellicht zou een massale morele en geestelijk vernieuwing een oorlog kunnen voorkomen. Na de oorlog heeft Morele Herbewapening bijgedragen aan de opbouw van een verenigd Europa door voormalige vijanden bij elkaar te brengen. Het werk van 'bruggen bouwen' op alle continenten heeft MH altijd als één van haar kerntaken gezien. Ze heeft daarvoor ook waardering en erkenning gekregen.
De naam Morele Herbewapening roept echter ook negatieve reacties op. Men herinnert zich wellicht bepaalde controverses in de tijd van de Koude Oorlog. Het imago is wat stoffig en oubollig. Als men de naam nog nooit gehoord heeft, is soms de eerste reactie: 'Wat goed, dit is precies wat we nodig hebben.' Maar vaker moet er veel uitgelegd worden: dat het woordje moreel niet betekent 'moraliserend', en dat het woord herbewapening niets met wapens te maken heeft.
In de jaren negentig van de vorige eeuw was er binnen MH zowel in Nederland als ook binnen het internationale netwerk steeds meer onvrede met de naam. Men voelde dat die naam de lading eigenlijk niet meer dekte. Misschien niet helemaal toevallig ongeveer tegelijkertijd met het einde van de koude oorlog hebben zich interessante ontwikkelingen voorgedaan in MH. Er ontstonden vanuit de inspiratiebron van MH tal van initiatieven die tot doel hadden om een bepaalde nood te lenigen of aan een specifieke uitdaging antwoord te geven. Deze initiatieven ontwikkelden zich tot speciale programma's, die onder een andere naam gingen opereren, een naam die direct verband hield met het specifieke doel.
Deze programma's zijn vaak financieel onafhankelijk en werken nauw samen met andere groepen, die vergelijkbare doelen nastreven. Ze houden zich bezig met: maatschappelijke verantwoordelijkheid van het bedrijfsleven (Caux Conference for Business and Industry, Caux Round Table en Junior Round Table), de problemen in de binnensteden en het eerlijke gesprek tussen tegenover elkaar staande bevolkingsgroepen (Hope in the Cities), de uitdagingen die de landen in Oost Europa ondervinden sinds hun onafhankelijkheid (Foundations for Freedom), de rol van de media (International Communication Forum), nauwe samenwerking met mensen uit de crisisgebieden van de wereld, en uit zich ontwikkelende democratieën (Agenda for Reconciliation), een academisch cursus in conflictpreventie en –transformatie (Caux Scolars Program), schone verkiezingen (Clean Election Campaign of tegen corruptie in het algemeen (Clean Kenya Campaign).
Veel van deze initiatieven vonden en vinden hun inspiratie in Caux, waar jaarlijks conferenties belegd worden door de mensen achter deze programma's. Ieder programma heeft een internationaal netwerk van mensen achter zich, dat veelal per e-mail contact houdt. En dan zijn er nog de talloze initiatieven die niet, of nog niet, in een programma gegoten zijn. Geen wonder dat men uiteindelijk na jaren van discussie tot de slotsom gekomen is, dat het woord initiatieven in de nieuwe naam moest voorkomen. En het woord verandering, omdat dat de kern vormt.
Initiatives of Change wil zeggen: initiatieven die voortkomen uit een persoonlijke, innerlijke verandering en die weer kunnen leiden tot een positieve verandering in de samenleving. Het kan ook betekenen dat de verandering in de samenleving begint en leidt tot persoonlijke verandering. Hoe dan ook verandering en initiatieven vormen een creatieve cirkel, waar veel goeds uit voort kan komen.
Een nieuwe naam betekent een nieuwe stijl en een nieuwe geest. Morele Herbewapening is niet afgestapt van haar overtuiging dat een verandering in de wereld moet stoelen op een verandering in mensen. Een vreedzame, rechtvaardige wereld komt er niet als wij niet een prijs daarvoor betalen in ons eigen leven. Maar MH wil niet pretenderen dat zij de waarheid in pacht heeft. Het gaat er niet om mensen bij Initiatives of Change (IC) te betrekken, maar wel om een goede geest in de wereld te krijgen. En daartoe is het nodig dat allen van goede wil samenwerken.
We kunnen van elkaar leren en IC kan haar speciale aandeel hebben in het geheel. Bijvoorbeeld door de nadruk die er gelegd wordt op het verband tussen persoonlijke verandering en verandering in de wereld. Dit wordt weergegeven in het onderkopje van de nieuwe naam. Verandering: persoonlijk, wereldwijd Na internationaal overleg waaraan alle betrokkenen mee konden doen en dat twee jaar geduurd heeft, werd op 14 augustus 2001 de nieuwe naam wereldkundig gemaakt tijdens een persconferentie in Caux, het wereldconferentiecentrum van Initiatives of Change. De toenmalige voorzitter van de Zwitserse stichting voor MH/IC, Cornelio Sommaruga, de vroegere voorzitter van het Internationale Comité van het Rode Kruis, zei onder meer: 'De oude naam was een product van zijn tijd. De nieuwe naam geeft beter weer dat onze initiatieven sociale rechtvaardigheid nastreven, waardoor de kloof tussen arm en rijk in de wereld niet wijder, maar kleiner wordt.'
En Rajmohan Gandhi uit India, die toen lid was van de International Council van Initiatives of Change, zei o.a. ' Ethische waarden blijven het centrum van onze bezinning en van onze actie. Maar deze nieuwe naam zegt beter wat we zijn – een internationaal netwerk van mensen van verschillende generaties, culturen, religies en levensbeschouwingen, allen betrokken bij persoonlijke en wereldwijde initiatieven.'
In Nederland is na twee overlegrondes in november 2001 besloten de Engelse naam te gebruiken, weliswaar met een Nederlands onderschrift: