Gemeenteraadsleden worden steeds vaker geïntimideerd en bedreigd vanwege hun standpunt over de opvang van vluchtelingen. Bewoners van woonwijken voelen zich verenigd in hun verzet tegen de komst van een opvanglocatie. ‘De angst bindt ons,’ zegt een van hen in de Haagse Posthoorn. Elders nemen protesten soms gewelddadige en walgelijke vormen aan.
 

Een hoopvol tegengeluid

Maar er zijn ook andere geluiden. De bijeenkomst ‘Welkom hier’ op 7 februari in Den Haag liet zien hoeveel initiatieven er zijn en hoeveel organisaties zich inzetten om de mensen die hun land vanwege oorlog en geweld moesten verlaten een welkom te geven. De dag was een initiatief van Justice and Peace, het Human Security Collective, Het Nutshuis en Fonds 1818.

Aanwezig namens Initiatives of Change (IofC) was Willem Jansen, programmacoördinator bij IofC. ‘Een hoopvol tegengeluid,’ noemt hij de dag. ‘Door al deze initiatieven bij elkaar te brengen wilden de organisatoren een tegenwicht bieden tegen de polarisatie in de samenleving rond het thema van vluchtelingen.’ Enkele honderden mensen waren op het evenement afgekomen.
 

Bruggen van vertrouwen bouwen

Zelf was Jansen uitgenodigd te vertellen over het mapping-project, dat IofC in samenwerking met Vluchtelingenwerk afgelopen december uitvoerde in het Haagse Bezuidenhout. Het project bracht vluchtelingen uit de tijdelijke opvanglocatie in het Bezuidenhout samen met vrijwilligers en buurtbewoners. Bij mapping gaan mensen samen op pad om de omgeving in kaart te brengen aan de hand van zelfgekozen thema’s. Hierdoor leren ze elkaars perspectief kennen en zien ze hun eigen omgeving met nieuwe ogen. Zo vormt het een praktische opstap naar interculturele dialoog op wijk- en stadsniveau. 

‘Ik besefte hoe complex, verbazingwekkend en bijzonder mijn dagelijkse omgeving is, toen ik er met nieuwe ogen naar keek,’ schrijft deelnemer Tom Maas, terugkijkend op het project. ‘Gewoon daarover in gesprek gaan en erop uit trekken helpt om vertrouwen in elkaar op te bouwen.’
 

Op onderzoek uit

Samen met zijn mapping-partner, een Afrikaanse jongeman uit Oeganda, trok hij de wijk in om het thema ‘gastvrijheid’ te onderzoeken. Een inspirerende ervaring, vindt Maas. ‘Aanbellen bij wildvreemde mensen, samen met een jongen die nog maar kort in Nederland was en die ik nog nauwelijks kende, om aan een willekeurige Hagenaar te vragen hoe het staat met gastvrijheid… en dan met koffie en pepernoten worden ontvangen.’ 

Verschillende deelnemers noemden de dag intiem. ‘Mapping kan erg persoonlijk worden,’ ervoer ook Maas. De situatie van de ander komt dichtbij en het contrast tussen de omstandigheden in het land van herkomst en de wijk waar je samen door heen loopt kan groot zijn. Ook op verrassende manieren. Zo merkte een Syrische vluchteling na afloop op dat het leven in Nederland gecompliceerder is dan in zijn thuisland. Aan het eind van de dag presenteerden de deelnemers hun ontdekkingen en ervaringen.

Een artiest en dichter uit Syrië schreef een kort gedicht in het Arabisch, dat vertaald als volgt luidt:

‘Ik wandel en wandel. De stappen van mijn dromen dragen me tussen de straten van Den Haag en mijn vaderland.’

Tegenover de vele negatieve verhalen die het nieuws lijken te overheersen, was dit een dag die mensen nader tot elkaar bracht. Maas: ‘De veerkracht, vitaliteit en energie die ik zag bij de jonge asielzoekers die meededen aan het project zijn een goede herinnering, waaruit ik nog steeds hoop put voor een gezamenlijke toekomst.’

Irene de Pous en Laura Reijnders